Aluminium mogło zostać uzurpowane przez karbon jako materiał na ramę, ale powraca na górę
Panowanie aluminium na szczycie rowerowego drzewa było stosunkowo krótkotrwałe. Jako materiał na profesjonalne rowery, które wygrywają wyścigi, stal tak naprawdę zastąpił ją dopiero w latach 90., a na początku nowego tysiąclecia fala już przechyliła się na korzyść włókna węglowego. Marco Pantani był ostatnim człowiekiem, który wygrał Tour de France na aluminiowym rowerze – Bianchi Mega Pro XL – w 1998 roku. razem.
Może się wydawać, że aluminium (a konkretniej stop aluminium) zostało zdegradowane do taniego i wesołego końca rynku rowerów szosowych, jednak kilku producentów nadal produkuje najwyższej klasy, gotowe do wyścigu rowery szosowe ze stopów lekkich, a inni producenci nawet wracają do stopów jako alternatywy dla węgla.
Trek niedawno wypuścił Émonda ALR, aluminiowy dodatek do gamy, która początkowo obejmowała tylko najlżejsze rowery z włókna węglowego. BMC również wyprodukowało właśnie aluminiową wersję swojej zwycięskiej w Tourze maszyny Teammachine (przypadkowo nazywanej również ALR). Specialized od jakiegoś czasu posiada edycję S-Works swojego popularnego aluminiowego roweru Allez, który kosztuje 7 500 funtów wraz z grupą osprzętu Dura-Ace Di2. CAAD12, aby zastąpić wysoko ceniony CAAD10.
Drugie przyjście
Dlaczego więc branża rowerowa nagle tak zainteresowała się staromodnym metalem, skoro ma on do zabawy nowoczesne, czarne włókna? Thomas McDonald z BMC, marki z silną historią w sektorze aluminium, mówi: „Ogólnie rzecz biorąc, w przypadku węgla zaobserwowaliśmy, że wkradł się on do naprawdę najniższych poziomów cenowych. Koszt ramy oznaczał, że reszta roweru była zagrożona [aby spełnić wymagania cenowe] i pozostawiła sprzedawcom brak zaufania.”
Tam, gdzie kiedyś rowery z włókna węglowego były zarezerwowane tylko dla profesjonalistów i osób na wysokich obcasach, stały się one coraz bardziej przystępne cenowo, ale ponieważ nawet najtańsze ramy z włókna węglowego są dość drogie w produkcji, marki używają tanich kół i komponentów do utrzymuj ogólną cenę na niskim poziomie, co może skutkować niską jakością jazdy i ostatecznie zniweczyć wszystkie zalety ramy karbonowej.
Nawet najbardziej zaawansowane ramy aluminiowe są stosunkowo tanie w produkcji w porównaniu z włóknem węglowym, więc gdy są połączone z wysokiej klasy komponentami, rower ze stopu może potencjalnie zaoferować lepsze ogólne wrażenia z jazdy w porównaniu z niższymi koniec roweru karbonowego w podobnej cenie.
„Myślę też, że jest kilka marek, które nigdy nie odeszły od aluminium, które zawsze naciskają i które nadal odnoszą sukcesy” – dodaje McDonald. Nie wymienia żadnych nazwisk, ale najprawdopodobniej na szczycie jego listy jest Cannondale, prawdopodobnie arcykapłan aluminium, opierający swoją reputację na zwycięskich motocyklach ze stopów lekkich, które noszą nazwę CAAD (Cannondale Advanced Aluminium Design).
Starszy inżynier projektu w Cannondale, Chris Dodman, wyjaśnia, dlaczego Cannondale nigdy tak naprawdę nie odpuścił stopu: „Mając tak duże doświadczenie w projektowaniu, testowaniu i produkcji ram aluminiowych od końca lat 80., zawsze widzieliśmy potencjał pozostawania w aluminium. Inni producenci być może skupili się na innych materiałach bardziej niż my, ale aluminium jest naszym dziedzictwem i to jest tutaj kluczowy czynnik.” Neil Webb, założyciel brytyjskiej marki motocyklowej Bowman, wyjaśnia więcej korzyści: w przeciwieństwie do trasy złożonej, ze względu na oferowaną elastyczność projektowania. Nasza pierwsza rama była przeznaczona do ścigania się, ale nadal była przystępna cenowo, co wyrzuciło stal ze stołu. Ramy stalowe o wadze wyścigowej są możliwe – po prostu – ale są zaporowo drogie. Tytan ma podobne problemy. Które pozostawiło aluminium.
„Wtedy proces projektowania jest znacznie szybszy” – dodaje. „Jeśli kupisz wystarczającą ilość rur na trzy ramy, możesz stosunkowo szybko wykonać trzy różne prototypy i przetestować je wszystkie. W przypadku węgla musiałbyś opracować i wykonać trzy różne formy (lub przynajmniej adaptacje formy), zanim będziesz mógł zacząć tworzyć prototypy, co jest nadmiernie kosztowne i bardzo czasochłonne.”
95% aluminium
Aluminium może pozwolić na szybsze i tańsze opracowywanie ram, ale jakie są jego właściwości jako materiału ramy? Stopy aluminium są klasyfikowane jako stopy do obróbki plastycznej i występują w oszałamiającej liczbie precyzyjnie kontrolowanych mieszanek w zależności od tego, jakich cech oczekujesz. Aluminium jest głównym metalem, zwykle stanowi około 95% masy, ale inne składniki, takie jak krzem, żelazo i miedź są często dodawane w celu stworzenia każdej mieszanki, która jest następnie klasyfikowana według liczby, np. 7005, lub jeśli jest to receptura własna producenta będzie nosić ich nazwę jako zastrzeżona mieszanka.
Z biegiem lat najbardziej odpowiednie stopy do różnych części rowerowych zostały udoskonalone do tego stopnia, że obecnie większość części aluminiowych, od rur ramy po piasty, pochodzi z jednej z sześciu gatunków. Zostały wybrane ze względu na ich cechy, zarówno pod względem tego, jak radzą sobie z nadużyciami podczas jazdy, ale także tego, co jest faktycznie zaangażowane w tworzenie części składowej. Na przykład czy wymaga kucia, obróbki mechanicznej lub spawania? Niektórzy z większych producentów opracowali własne stopy, starając się zoptymalizować właściwości wymagane do ich preferowanych technik produkcyjnych, szczególnie w poszukiwaniu zmniejszonych grubości ścianek rur, aby utrzymać niską wagę przy jednoczesnym zachowaniu wytrzymałości, trwałości i jakości jazdy – na poziomie koszt.
BMC wydaje się jednak szczęśliwe, że może trzymać się powszechnie dostępnych stopów i zamiast tego koncentruje się na opracowywaniu kształtów rur, aby ukształtować charakterystykę jazdy.„Pomijając żargon marketingowy, większość marek używa tych samych rodzajów aluminium, tak jak wszyscy używamy tych samych rodzajów węgla” – mówi McDonald. „Tak, istnieją bardzo subtelne różnice w materiałach, ale w rzeczywistości dowiedzieliśmy się, że kształtowanie rur faktycznie robi większą różnicę niż rodzaj materiału, którego używamy, w granicach wysokiej jakości aluminium. Tak więc postawa, jaką przyjęliśmy w przypadku naszej najnowszej aluminiowej ramy – ALR Teammachine – polegała na tym, by pójść o krok dalej i przećwiczyć kilka radykalnych kształtów rur, nawet jeśli nie jest to dla nas najbardziej opłacalna rzecz.”
Cannondale twierdzi, że podczas produkcji nowej aluminiowej ramy CAAD12 w równym stopniu skoncentrowano się na projektowaniu rur. „CAAD12 to radykalna rama pod względem sposobu, w jaki podeszliśmy do projektu” – mówi Dodman. „Sposób, w jaki branża projektowała ramy, polegał na podążaniu za procesem podobnym do bloku konstrukcyjnego. Analogia, której używam, jest następująca: jeśli planujesz trasę z A do B przez znane Ci miasto, połączysz wszystkie elementy, które masz na myśli, aby utworzyć trasę, podczas gdy jeśli po prostu umieścisz miejsce docelowe w nowoczesny GPS prawdopodobnie uzyskasz bardziej wydajną trasę, biorąc pod uwagę wszystkie zmienne, które będą miały wpływ na Twoją podróż. Prawdopodobnie nie będzie to trasa, którą byś wybrał”.
Dodman nawiązuje do tego, że wcześniejsze doświadczenie i wiedza mogą być niezwykle cenne, ale czasami są twoim największym wrogiem, uniemożliwiając ci naprawdę zastanowienie się nad alternatywami. Całkowicie nowy projekt ramy czasami wymaga wyrzucenia starych klocków i pozwolenia, by poprowadziła Cię dostępna technologia.
Więc jaki jest jego GPS? „Nazywamy to modelowaniem przepływu w rurze” – mówi Dodman. „Całkowicie zmieniliśmy sposób, w jaki modelowaliśmy lampy od samego początku – nawet sposób, w jaki umieszczamy informacje w systemie i sposób, w jaki odchodzimy od dużej kontroli, której używaliśmy w pewnych sprawach. Pozwala to rurze przepływać od końca do końca wokół wszystkich ograniczeń w tak płynny sposób, jak to tylko możliwe.” (Przeczytaj więcej na ten temat w nadchodzącym artykule na temat nowego CAAD12).
Narodzony na nowo
Irozja polega na tym, że stop aluminium jest odmładzany i przywracany do linii producentów dzięki technologii poznanej, wymodelowanej i udoskonalonej przez jego zamiennik: węgiel. Koncentrując się na kształtowaniu rur w metalowych ramach ze zrozumieniem, jakie właściwości jazdy były pożądane, w oparciu o kierunki, w jakich je obrały karbonowe, producenci byli w stanie tchnąć nowe życie w aluminium.
Aby spróbować rozwikłać niektóre różnice zarówno pod względem wagi, jak i kosztów, porozmawialiśmy z włoskim producentem rur Dedacciai, jednym z bardzo wyselekcjonowanych producentów zestawów rur, który również produkuje własną gamę rowerów, zarówno z włókna węglowego, jak i aluminium. Wspomnieliśmy już o tym, że węgiel kosztuje więcej i waży mniej niż aluminium, ale o ile?
Menedżer ds. eksportu Dedacciai Strada, Max Gatti, ujął to w ten sposób: „Jeśli porównamy produkty wysokiej jakości, nasza aluminiowa rama do wyścigów szosowych waży zwykle 1, 100-1, 300 g, a rama z włókna węglowego do wyścigów szosowych waży 900 -1, 100g. Różnica kosztów surowców wynosi około 1:4 [na korzyść aluminium].„
Dodman firmy Cannondale szacuje, że wskaźnik kosztów jest nieco wyższy. „Aluminium jako surowiec kosztuje około jednej szóstej ceny prepregu z włókna węglowego, a najwyższej klasy rama aluminiowa kosztuje około połowę tego, co podstawowa rama karbonowa, jeśli chodzi o same materiały i robociznę.”
W takim razie koszty są mocno przekrzywione na korzyść stopu, ale to tylko część historii. Starszy menedżer produktu Trek Bikes, Ben Coates, mówi: „To fundamentalny fakt, że rowery aluminiowe można wytwarzać przy niższych kosztach niż karbonowe, więc jeśli cenisz sobie wyższą specyfikację kół lub grupę osprzętu wyższego poziomu, skutecznie zamieniasz je na włókno węglowe. Jeśli chodzi o inne korzyści, aluminiowy rower będzie miał wrażenie, że przenosi moc szybciej i jest zwykle lżejszy w porównaniu do karbonowego w tej samej cenie. Więc to zależy od twojego zastosowania i twoich wartości. Wszyscy wiedzą, że kierowca wyścigowy na aluminiowym rowerze może go rozbić i nie martwić się tak bardzo kosztami wymiany ramy. I wciąż jest szansa, że będziesz w stanie wstać i pobiec do mety.„
Dokonywanie wyboru
Wraz z ponownym zainteresowaniem aluminium i napływem ram gotowych do wyścigów średniej/wysokiej klasy, na rynku tworzy się nakładanie się na siebie, na którym konsumenci mogą przekonać się, że niektóre aluminiowe rowery są w sprzedaży w podobnej lub wyższej cenie do niektórych modeli karbonowych. Tak więc, jeśli idziesz do sklepu rowerowego z kilkoma groszami do wydania, czy powinieneś wybrać rower karbonowy czy aluminiowy?
Menedżer produktu w Cannondale, David Devine, mówi: „Pamiętaj, że nie każdy węgiel jest sobie równy. Kiedy robisz zakupy w cenie 1 300 funtów, karbon jest często formowany z myślą o cenie, a w rezultacie ramy w tej cenie są regularnie cięższe niż aluminiowe. Nasz CAAD12 waży 1098g w rozmiarze 56cm. Staraliśmy się również zmniejszyć różnicę między aluminium a karbonem pod względem jazdy, dopasowując sztywność i komfort naszej karbonowej ramy Evo. Ale stamtąd [ze względu na niższy koszt ramki] klienci mogą uzyskać wyższą wartość ceny specyfikacji z CAAD12 w porównaniu z platformą Evo.„
W określonym przedziale cenowym – 1000-1500 GBP – może się zdarzyć, że aluminiowy rower jest lżejszy, tak samo sztywny i znacznie lepiej skonstruowany niż jego rywale z włókna węglowego. Zawsze znajdą się tacy, którzy uważają, że aluminium po prostu nie jest tak pożądane jak karbon, ale jeśli przejrzysz problem percepcji, pozostanie ci tylko jeden inny czynnik do rozważenia: jak najlepiej przemycić kolejny rower do garażu bez drugiego pół zauważenia.
