Katusha-Alpecin to rosyjska drużyna, która stała się globalna, ale gdy Cyclist dołącza do nich podczas Tour 2017, trudno o zwycięstwa
‘Nie mam żadnych wiadomości na temat Kristoffa ani Kittela. O tej porze roku zawsze krążą plotki. Niektóre są prawdziwe, inne nie”.
Dyrektor generalny Katusha-Alpecin, José Azevedo, niczego nie zdradza. Jest poranek we wtorek 11 lipca 2017 r., nieco ponad tydzień przed Tour de France, a kolarz siedzi z zespołem WorldTour w swoim hotelu w Dordonii.
Manoir du Grand Vignoble w Saint-Julien-de Crempse, na obrzeżach Bergerac, jest uroczy i raczej królewski, ale widział lepsze czasy.
Nie mogę oprzeć się wrażeniu, że skrzypiące i poszarpane deski podłogowe Grand Vignoble są pełne symboliki, gdy Azevedo odrzuca pytania dotyczące zbliżającej się karuzeli transferowej.
Rozmowa jest taka, że niemiecki sprinter Quick-Step Floors Marcel Kittel ma dołączyć do zespołu, aby zastąpić nieudanego sprintera byłego rosyjskiego zespołu, Alexandra Kristoffa.
Azevedo niczego nie potwierdzi, ale można śmiało powiedzieć, że Kristoffowi nie udało się ostatnio spełnić oczekiwań zespołu, który chce zmienić się w międzynarodowy skład głośnych zwycięzców wyścigów.
Teraz w wieku 30 lat i szósty rok w zespole, imponująca sylwetka Kristoffa Vikinga pozwoliła mu na dwa zwycięstwa w sprincie podczas Tour 2014.
W tym samym sezonie wygrał Mediolan-San Remo, a rok później został pierwszym Norwegiem, który wygrał Tour of Flanders.
Jego gwiazda wspięła się wraz z warunkami jego kontraktu.
Przewiń do maja tego roku, a obraz był daleki od różowego, a Kristoff powiedział lokalnemu kanałowi telewizyjnemu: „Powiedziano mi, że jestem za ciężki. Jestem taki sam jak w innych latach. Nie rozumiem, dlaczego będą na mnie wściekli, bo tylko ja występowałem w Katusha.
‘Spośród siedmiu zwycięstw w drużynie mam sześć. Ale w tym roku w zespole panował zestresowany nastrój”.
To stwierdzenie mężczyzny, który wie, że nie spełnia oczekiwań. Rok rozpoczął się dobrze, gdy Kristoff wygrał koszulkę sprintera i trzy etapy lutowego Tour of Oman.
Ale od tego czasu najlepsze, jakie udało mu się osiągnąć, to zwycięstwo etapowe w Three Days of De Panne i czwarte miejsce w Mediolanie-San Remo. Niewystarczająco dobre.
Teraz trasa trwa już drugi tydzień i zbliżają się góry. Pierwszy tydzień składał się z czterech etapów sprintu. Trzech z nich poszło do Kittel.
Jak dotąd najlepszy wynik Kristoffa? Drugi na Etapie 4 – ten, na którym Mark Cavendish zetknął się z prawym łokciem Sagana. Więcej presji, więcej plotek.
„Jesteśmy w dobrym nastroju”, zapewnia Azevedo, były zawodnik zawodowy, który zimą 2017 roku zastąpił Wiaczesława Jekimowa.
‘Zespół ponownie będzie dziś pracował dla Alexa i tak samo jutro. Jesteśmy przekonani, że wygramy etap przed Paryżem.
‘Jednym z największych atutów Alexa jest jego siła. Kiedy wygrywał etapy Touru [w 2014 roku], było to w drugiej połowie wyścigu. W pełni go wspieramy”.
Po burzy
Dzisiejszy etap 10 wydaje się być chwilą spokoju po jednym z najbardziej chaotycznych i dzikich etapów, jakie przetoczyły się po trasie od lat.
Etap 9 zostanie zapamiętany, gdy Richie Porte z BMC traci kontrolę podczas zjazdu z przesyconego Mont du Chat, prześlizguje się po drodze i uderza głową w ścianę skały, pokonując przy tym Dana Martina z Quick-Step. Geraint Thomas z Team Sky również mocno się rozbił i został zmuszony do wycofania się.
‘To był brutalny etap’ – wspomina mój poranny przewodnik, lekarz zespołu Dag Van Elslande, przy kawie.
‘Zawodnicy spalili ponad 5000 kalorii na stosunkowo krótkim etapie [181,5 km]. Dlatego tego wieczoru podaliśmy frytki.
‘Zrobiliśmy im również naprawdę smaczną kanapkę do jedzenia na krótkim transferze samolotowym. Zostań w pobliżu, jeśli chcesz zobaczyć kanapkę klubową Tony'ego Martina…”
Oprócz regenerujących mocy węglowodanów, kolarze mieli również dobrze zaplanowany dzień odpoczynku, aby odzyskać siły, a empatyczna załoga ASO przygotowała dość dystyngowany 10. etap z Périgueux do Bergerac, aby ułatwić je z powrotem do rzeczy.
To pętla o długości 178 km, ponieważ miasta startu i mety są oddalone od siebie tylko o 40 km w linii prostej. Trasa obejmuje parę podjazdów kategorii czwartej i, cóż… to wszystko.
‘Ach, oto Maurits [Lammertink] i [Tiago] Machado”, dodaje Van Elslande.
‘Zawsze są pierwsi. Potem dostajesz jeźdźców, którzy wstają późno i schodzą w ostatniej chwili, jak Robert Kiserlovski.
‘Rowerzyści uwielbiają rutynę. Dziewięć różnych osobowości, siedem różnych krajów – choć angielski jest teraz językiem naszego zespołu – i dziewięć różnych sposobów budzenia się. Nadchodzi Tony…”
…i idzie Tony, prosto obok nas. Specjalista od jazdy na czas to człowiek skupiony. Pod lewym ramieniem ma własną torebkę musli. Martin ściska go mocno i nieco niepewnie.
‚Teraz możemy zobaczyć kanapkę klubową Martina. To niesamowite”. Van Elslande z pewnością go powiększył, ale wydaje mi się, że zawartość jest dotyk konająca, składająca się głównie z Filadelfii i gotowanych jajek – oczywiście usunięte żółtko, ponieważ to dodatkowe kalorie.
Najbardziej hipnotyzujący jest styl przyrządzania posiłków Martina, który łączy militarne skupienie z biomechaniką, która jest niepokojąco powolna i precyzyjna.
Wielu motocyklistów zaczyna jeść koktajle – tajny przepis szefa kuchni Gianpaolo Cabassiego – zanim Martin skończy.
„Teraz pokażę ci mój krem na tyłek”, mówi Van Elslande.
Jedną z mniej przyjemnych prac dla lekarza zespołu jest czyszczenie i opatrywanie ran. Spośród dziewięciu zawodników zespołu trzech ma rany od siodła.
Van Elslande powiedział mi, że jest ekspertem i stworzył nawet własną formułę. Nalega, żebym zajrzał do jego gabinetu „dojrzewaczy guzków”.
„Rzućmy okiem” – mówi, kiedy wchodzimy do autobusu zespołu. Produkuje szeroką gamę wanien, tubek i opatrunków.
‘To jest smoła. Założę ci to na dupę – mówi. Nie odpowiadam.
„Żartuję!” – dodaje szybko. „Oto trochę na twój palec. Szybciej dojrzewa ropień i zawiera olej z wątroby dorsza, cynk, środek dezynfekujący, witaminę E…
‘Mamy również znieczulenie miejscowe; krem leczniczy z cynkiem; Compeed, który działa jak druga skóra; Mydło betadynowe, które zapobiega infekcji w pachwinie – i to tylko na zewnątrz.
‘Jeśli masz guzek pod skórą, czas zapytać osteopatę, dlaczego masz tarcie. Może jesteś zakręcony na rowerze. Wszystkie te kremy nie działają, jeśli masz problem mechaniczny.”
To wgląd w cierpienie i upokorzenia rowerzystów, który jest niewidoczny dla przeciętnego fana wyścigów i pozostawia mnie z nowym szacunkiem dla profesjonalnych kolarzy.
W każdym razie postanawiam, że usłyszałem wystarczająco dużo o późniejszych skargach i wychodzę z autobusu. Żegnając się z lekarzem, łapam stopa z rzecznikiem prasowym Philippem Maertensem na linię startu w Périgueux.
Pierwsza praca
Belgijscy fani kolarstwa dobrze znają Maertens. Oprócz pracy dla Katushy komentuje dla belgijskiej telewizji swoją pierwszą miłość do kolarstwa przełajowego.
Zwrócił również większą uwagę podczas próby hamulców tarczowych w peletonie w zeszłym roku, kiedy kilku zawodników, w tym Owain Doull z Team Sky, twierdziło, że zostali pocięci przez ścięcie łopat wirnika w serii wypadków – co doprowadziło do okres próbny jest zawieszony.
Maertens był przekonany, że dyski są bezpieczne i zademonstrował to, zatrzymując szybko obracający się wirnik dłonią i przesyłając go na konto Katushy na Twitterze. „To naprawdę nie bolało”, mówi.
Maertens jest jednym z bardziej doświadczonych i uznanych menedżerów ds. komunikacji i ma opinie na temat każdego aspektu tego sportu.
Podczas jazdy pojawia się kwestia praw telewizyjnych dotyczących nie tylko organizatorów wyścigów, ale także zespołów.
Sugeruję mu, że gdyby zespoły mogły otrzymać część pieniędzy z telewizji, zapewniłoby to większą stabilność i pomogłoby zrównoważyć niepewny charakter modelu sponsorowania.
„Rozumiem, ale jest inny argument”, odpowiada. „Gdyby ASO musiało rozdzielić część swoich dochodów z telewizji między zespoły, słusznie powiedzieliby, że te same zasady musiałyby obowiązywać we wszystkich wydarzeniach.
‘To po prostu zabiłoby mniejsze rasy. Mogłoby to również zagrozić niektórym bardziej znanym rasom. Weź Liège-Bastogne-Liège i Fleche-Wallonne. Obaj biorą udział w wyścigach ASO i tracą pieniądze. Co by się z nimi stało?”
To uczciwy punkt. Ale być może Maertensowi przydałoby się mniej ras. On wygląda na zmęczonego. Dyskusja dotyczy wymagań Tour i jego intensywności.
‘Media, widzowie, zatłoczone drogi – wszystko jest trudniejsze. To najlepiej zorganizowana impreza na świecie, ale naprawdę wyczerpująca.”
Nieszczęście, zmęczenie i kłopoty ekipy wspierającej są stroną jazdy na rowerze, której opinia publiczna nie widzi.
‘To musi być trudne, zwłaszcza jeśli masz rodzinę. Masz rodzinę? – pytam Maertensa. – Tak, ale – wzdycha – ja i moja żona rozstaliśmy się. To życie nie sprzyja związkom. Problem w tym, że to świetna robota.”
Rozmowa zespołu
W Périgueux kierujemy się do autobusu zespołu. Rowerzysta otrzymał rzadki dostęp do rozmowy zespołowej.
„Chłopaki, to płaska scena i kolejna szansa na wygraną” – mówi Azevedo. „Chcę, aby wszyscy byli zmotywowani. Pracuj dla Alexa. Ludzie czują się zmęczeni. Tak, wczoraj był dzień odpoczynku, ale weekend był naprawdę ciężki.
‘Kluczowe jest to, że na końcu mamy Alexa i Marco [Hallera]. Jeśli uda nam się utrzymać Nilsa [Politta], Alexa, Tiago, Marco i Tony'ego na 3 km przed końcem, to jest to idealny scenariusz.
‚Wokół tego znaku jest most. Staraj się prowadzić za mostem”.
Tony Martin przerywa. „Na tej długiej trasie do 5 km jest lekko pod górę z zakrętami w lewo, więc musimy pozostać po lewej stronie.
‘Zawsze trzymaj się lewej strony z powodu zakrętów i zawsze licz przez trzy sekundy po każdym zakręcie, zanim naprawdę przyspieszysz, aby upewnić się, że Alex jest z nami.
Azevedo ponownie zajmuje centralne miejsce: „Poczekaj chwilę, zorganizuj się i idź. Inni wiedzą, że pod koniec jesteśmy najbardziej zorganizowaną drużyną. Przez ostatnie 5 km nic nie powiem – to zależy od Ciebie. Nie chcę się mylić”.
„Czy przez ostatnie 5 km powinniśmy mówić po niemiecku, żeby nie było nieporozumień?” – pyta Martin. „Czy Marco mówi po niemiecku?”
Wiele wesołości i mamrotania towarzyszy temu ostatniemu punktowi. Wygląda na to, że Azevedo miał rację – zespół wydaje się być w dobrym nastroju.
Czas ruszać. Jestem w samochodzie z osobistościami Ryszardem Kiełpińskim i Dmytro Borysowem.
Kielpiński jest prawdopodobnie najlepiej wyglądającym 60-latkiem, jakiego kiedykolwiek widziałem, a okazuje się, że Borysow uwielbia Deep Purple i Depeche Mode.
Kielpiński pochodzi z Polski i Borysowa z Ukrainy. Nie jest to głównie rosyjski wizerunek zespołu, który wielu malowało.
„Myślę, że w naszym zespole jest 15 lub 16 narodowości podczas Tour”, mówi Kielpiński. „Nie mamy tu rosyjskich jeźdźców. W rzeczywistości w wyścigu nie ma ani jednego rosyjskiego kolarza.”
Ta internacjonalizacja Katuszy jest nowym fenomenem. W 2017 roku zespół po raz pierwszy zarejestrował się w Szwajcarii, a nie w Rosji.
Wprowadzili również na pokład niemiecką markę Alpecin jako sponsora tytularnego, którego szampon z kofeiną miał wcześniej za zadanie oczyścić włosy Toma Dumoulina i współpracownika w Sunweb.
To dalekie od stereotypowego wizerunku Katuszy jako rosyjskiego terroru ze Wschodu, kolarskiego odpowiednika Iwana Drago.
Zmiana wizerunku polega na przyciąganiu globalnych sponsorów i sprzedawaniu rosyjskiego sportu – niełatwe zadanie, gdy kraj jest nadal badany pod kątem sponsorowanego przez państwo dopingu.
Własna historia Katushy jest równie „kolorowa”. Drużyna została stworzona w 2008 roku przez oligarchę Igora Makarowa i była pierwszą rosyjską drużyną kolarską, która uzyskała licencję na WorldTour.
Początkowo koszulki drużyn były ozdobione napisem „Russian Global Cycling Project”, a rosyjscy zawodnicy zdominowali skład.
Niektórzy nazywali ich Team Kremlin ze względu na ich powiązania polityczne.
Cyniczne postrzeganie graniczyło z uprzedzeniami, ale działania zespołu tylko podsyciły płomienie sceptycyzmu, co ostatecznie doprowadziło do zawieszenia przez UCI licencji na rok 2013 z powodu nieprawidłowości finansowych, w tym 28 milionów euro kosztów podróży za rok 2012.
Komisja ds. Licencji przytoczyła również kilka przypadków dopingu w zespole (dwa w 2009 r., jeden w 2011 r., jeden w 2012 r.); zatrudnienie siedmiu kolarzy ze znanymi w przeszłości skażeniami dopingowymi; członkowie personelu, którzy również byli zaangażowani w doping w przeszłości, w szczególności Erik Zabel i dr Andrei Michajłow; i 12 błędów w miejscu pobytu od 2009 roku.
Pomimo tego wszystkiego Katusha została przywrócona i kontynuowała wyścig, napędzana pieniędzmi Makarova, który nadal jest współsponsorem.
Sprawy zmieniają się w Katusha-Alpecin i szybko się zmieniają, ale to nie znaczy, że idea „Rosyjskiego Globalnego Projektu Rowerowego” wciąż nie ma gazu, nawet jeśli sama nazwa została usunięta.
W 27-letnim Ilnur Zakarin zespół może wreszcie mieć gwiazdę GC, której szuka. Zakarin dołączył do zespołu ProContinental RusVelo w 2015 roku i zaszokował wielu, wygrywając prestiżowy Tour de Romandie w swoim pierwszym roku z zespołem.
Ukończył tegoroczny Giro na piątym miejscu, a w momencie oddania do druku został właśnie pierwszym Rosjaninem od dekady, który zajął podium na Vuelta.
„Zakarin podpisał nowy kontrakt, co jest dobrą wiadomością dla zespołu” – mówi Azevedo. „Tak, ma 27 lat, ale wciąż jest stosunkowo nowy w WorldTour i jestem pewien, że może wygrać Grand Tour.
‘W tym roku zdecydowaliśmy, że będzie ścigał się na Giro i Vuelta, aby zobaczyć, jak poradzi sobie w dwóch Grand Tourach, ale w przyszłym roku jest duża szansa, że się
powrót do Francji.’
Zakarin z pewnością jest zawodnikiem klasowym, chociaż jest również byłym narkotykiem po pozytywnym wyniku testu na steryd anaboliczny metandienon w 2009 roku, co doprowadziło do dwuletniego zakazu.
W kolarstwie, nawet mając najlepsze intencje, bardzo trudno jest uciec od przeszłości.
Psychologia przegrywania
Zakarin mówi, że się zmienił i prawdopodobnie odsiedział swój czas. Bez względu na to, jakie są Twoje poglądy na temat karania dopingów, w miarę rozwoju 10. etapu tegorocznego Tour de France jasne jest, że do ostatniego kilometra będzie bardzo mało akcji.
Najważniejszym wydarzeniem są setki flag z białymi różami na niebieskim tle powiewającymi na wietrze, co jest wynikiem formalnego połączenia między obszarem Dordogne a Yorkshire.
Moją uwagę przykuwa też piękne stado gęsi, choć znak zaraz po ogłoszeniu regionalnego foie gras najlepszym na świecie pozostawia gorzki smak.
Nadchodzi ostatni sprint, prowadzący pociąg Katushy wykonuje rozkazy niemal co do joty, ale nie może powstrzymać Kittela przed wygraniem czwartego etapu wyścigu.
Wygra również następnego dnia, zanim przejdzie na emeryturę w trzecim tygodniu. Kristoff i zespół wyglądają na przygnębionych.
Tony Martin odchodzi, by spędzić 10 minut rozgrzewając się na rolkach.
„Byłem zaskoczony, jak szybki okazał się Kittel”, mówi nam Kristoff. Azevedo ujmuje to w inny sposób: „Kiedy zawodnik wygrywa, łatwiej jest ponownie wygrać.
‘Daje im pewność siebie i dodatkową motywację. Czasami zawodnicy, którzy nie wygrywają, zaczynają sprintować z paniką”.
Pewność, jaką daje wygrywanie, wpływa na zjawisko zwane pętlą sprzężenia zwrotnego testosteronu.
Badania wykazały, że wygrywanie podnosi poziom testosteronu, co podnosi poziom pewności siebie, co skutkuje zwycięstwem, które podnosi poziom testosteronu…
Niestety dla Kristoffa, przegrana może mieć odwrotny efekt psychobiologiczny.
„Ale nadal mamy zaufanie do Alexa”, mówi Azevedo. „Wspieramy go w 100%. On to wie”.
Do końca trasy 2017 Kristoffowi nie udało się wygrać etapu. Na początku sierpnia ogłoszono, że podpisał dwuletni kontrakt z zespołem Zjednoczonych Emiratów Arabskich.
Jego zastępstwo w Katusha? Marcel Kittel. Wygląda na to, że niektóre plotki okazują się prawdziwe.
